Pyry z gzikiem

europa112

Member
Paź 28, 2004
1,551
0
0
Pyry z gzikiem

Pyry_z_gzikiem_cin.jpg

6 dużych ziemniaków
1 duża cebula
1 ząbek czosnku
40 dag twarogu półtłustego
1 pęczek szczypiorku
1/4 pęczka natki pietruszki
6 łyżeczek masła
sól
pieprz
pół szklanki mleka

Ziemniaki dokładnie umyć, a następnie ugotować (upitrasić) w mundurkach w nieosolonej wodzie. Ser rozrobić z mlekiem (np. blenderem), mleko dodawać powoli. Masa powinna być trochę rzadsza niż ser twarogowy do smarowania. Cebulę i czosnek obrać, umyć, a następnie poszatkować (pokrychać) w drobną kostkę, dodać do sera. Pęczki ziół siekamy i również dodajemy do sera, wszystko dobrze mieszamy i doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Po ugotowaniu ziemniaki odcedzamy, układamy na talerzach i kroimy na 2 lub 4 części (nie obieramy ze skórki, każdy zrobi to oddzielnie na swoim talerzu), do wnętrza dodajemy łyżeczkę masła. Obok ziemniaka robimy duży kleks z sera. Jemy łącząc jedno z drugim.

PS 1 Przepis pozwoliłem sobie skopiować z http://poznan.wikia.com/wiki/Pyry_z_gzikiem
Ps 2 Ziemniaki (pyry) jak w większościach przepisów delikatnie naciąłem i nadziałem najpierw masłem a następnie gzikiem.
 

Załączniki

  • Pyry_z_gzikiem_cin.jpg
    Pyry_z_gzikiem_cin.jpg
    310.4 KB · Wyświetleń: 4

europa112

Member
Paź 28, 2004
1,551
0
0
Gzik wielkopolski
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych

w dniu 2007-05-11
kategoria Produkty mleczne
województwo woj. wielkopolskie

Wygląd:

Śnieżnobiała masa z przebiciem zieleni
Kształt:

Jednolita masa
Rozmiar:

Barwa:

Śnieżnobiała z przebiciem zieleni
Konsystencja:

Gęsta, lepka masa
Smak:

Śmietankowy z posmakiem szczypiorku, zapach: szczypiorku
Dodatkowe Informacje:

Tradycja:

Rozwój hodowli krów w XVIII i XIX wieku wpłynął na zwiększenie wyrobu sera z krowiego mleka. Szczególnie upowszechniło się jego spożycie wraz ze spadkiem i zaniechaniem chowu owiec. Sera wytwarzanego z mleka krowiego zwanego twarogiem używano właśnie do przyrządzania potrawy określanej na terenie Wielkopolski gzikiem. W tradycji ludowej nazywany był także gziką. Gzik w Wielkopolsce to tradycyjna potrawa postna, przyrządzana ze zmielonego twarogu, który następnie urabia się z dodatkiem kwaśnej śmietany, cebuli oraz soli na jednolitą masę. Tak przyrządzony gzik podawany był (i jest nadal) jako dodatek do ziemniaków w mundurkach, najczęściej w postne piątki. Kiedy nie było śmietany do sera dodawano mleka, a nawet wody (Kultura ludowa Wielkopolski, pod red. Józefa Burszty, Poznań 1964, s. 430). Kto lubi, przyprawia „gzik” oprócz soli jeszcze cebulą. Czasem „gzik” słodzi się cukrem. Nazwa gzik, używana powszechnie w regionie dla określenia tak przyrządzonego sera, utrzymuje się także i dzisiaj. Pokrojona cebula jest obecnie często zastępowana szczypiorkiem. Niektóre gospodynie dodają także pokrojoną rzodkiewkę, koperek, a jako przyprawę również pieprz czarny mielony. Ziemniaki jedzone jako dodatek obecnie już dość rzadko gotuje się w łupinach. Czasami gzikiem smaruje się pieczywo. Przepis na ser zwany gzikiem znajduje się w następujących pozycjach: Kuchnia regionalna wczoraj i dziś (Biruta Markuza-Bieniecki, Jan Piotr Dekowski) dokładnie opisując dawne zwyczaje żywieniowe Wielkopolski, podaje, że spośród przyrządzanych z mleka i jego przetworów potraw najbardziej popularne w regionie były polewka, gzik oraz ser smażony z kminkiem. Oto przepis na gzik: Gzik. (Poznań) 25 dkg świeżego twarogu, 2/3 szklanki kwaśnej młodej śmietany, pęczek szczypiorku, pęczek rzodkiewek, sól. Twaróg rozmieszać ze śmietaną na gładką masę dodać pokrajane w paseczki rzodkiewki i posiekany szczypiorek. Podawać do czarnego chleba lub grzanek. Kuchnia wielkopolska wczoraj i dziś, czyli porady jak smacznie i tanio gotować zachowując tradycje i zdrowie (Poznań 1996, s. 279) opisuje kolejny sposób na przygotowanie gzika: Twaróg ze szczypiorkiem lub cebulą (gzik – według starego przepisu). 0,5 kg twarogu, 1 cebula lub pęczek szczypiorku, 250 ml (1 szklanka) śmietany, sól. Roztarty dokładnie ser wymieszać ze śmietaną. Cebulę obrać, umyć i rozdrobnić (również szczypiorek). Wymieszać z serem. Doprawić solą do smaku. Podawać do ziemniaków w „mundurkach”, zsiadłego mleka lub maślanki. Gzik z pyrkami jest tradycyjną potrawą postną szczególnie na obiady piątkowe. Tradycyjne potrawy wielkopolskie (Jerzy Szyło, pod red. Jana Gawęckiego, Poznań 2003, s. 121) zawierają recepturę: Twaróg z cebulą (gzik). 0,5 kg twarogu, 1 cebula, 250 ml (1 szklanka) śmietany, sól, koperek. Roztarty dokładnie ser wymieszać ze śmietaną. Cebulę obrać, umyć i rozdrobnić. Wymieszać z serem. Doprawić do smaku i posypać koperkiem. Podawać do ziemniaków w „mundurkach”, zsiadłego mleka lub maślanki. Także Zbigniew Przybylak w Tradycyjnej kuchni pomorsko-wielkopolskiej (Poznań 2003, s. 78, 79) podaje przepisy na gzika oraz gzika na słodko: Gzik: ½ kg świeżego twarogu rozetrzeć z ćwiartką śmietany, 2-3 cebulami pokrojonymi w kostkę (cebulę można zastąpić cebulką lub szczypiorkiem). Doprawić solą i pieprzem. Podawać z ziemniakami ugotowanymi w mundurkach. Gzik podawano też z chlebem. (…) Zamiast śmietany dla oszczędności sporządzano gzik z dodatkiem mleka lub mleka kwaśnego. Ser w takiej postaci jadano także na Kujawach, regionie historycznie i etnograficznie związanym z Wielkopolską. Gzik na słodko: Około ½ kg świeżego twarożku odcedzić przez durszlak. Dodać trochę cukru, cebuli, pieprzu, kopru oraz ½ szklanki śmietany. Utrzeć nie dodając soli. Bardzo interesujące jest opracowanie hasła „gzik” w Słowniku gwary miejskiej Poznania (Monika Gruchmanowa, Bogdan Walczak, Poznań 1997), w którym w charakterze przypisów podano przykłady występowania tego słowa w różnych źródłach pisanych, np.: -/ Pręgierz 1913, Z. Modrak (Moje normalne menu w tych latach było: (…) kolacja – ziemniaki ze solą, gzikiem, polewka z ziemniakami lub naworka (…)) -/ Życiorys własny robotnika, maszynopis, Poznańskie Wspominki, Poznań 1973, s. 234 (Ziemniaki w mundurkach gotowane – pyszne. Brukiew, marmolada, gzik) -/ G. Górnicki, Dom na Pacyfiku, Poznań 1973, s. 94 (Jeść chleb z gzikiem i nie czuć w ustach żadnego smaku) -/ J. Ratajczak Umrzeć, żyć dalej, Poznań 1975, s. 36 (Mleko i gzika przykryte płatkiem, żeby mucha nie wleciała) -/ E. Góra, Prosto z pnia, Warszawa 1965, s. 42 -/ S. Strugarek, Wuja Ceśku opowiada, Poznań 1977, s. 196 (Przyniesie mu gziku ze sznytloszkiym) -/ J. Kubel, Blubry Starego Marycha, s. 8, 12, 22 (Wczoraj mieliśmy na obiad pyry z gziką). W słowniku obok określenia gwarowego gzik i gzika podaje się też inne określenia: gziczek, gziczka. Z kolei książka 80 lat kroniki Miasta Poznania opisując potrawy przygotowywane z ziemniaków (zupa ziemniaczana tzw. ślepe ryby, chleb z dodatkiem mąki ziemniaczanej, placki ziemniaczane tzw. plyndze), również wspomina o ziemniakach, czyli popularnych w gwarze poznańskiej – pyrach z gzikiem.