Strona główna
Fora
Nowe posty
Przeszukaj fora
Co nowego?
Nowe posty
Nowe komentarze profilowe
Ostatnia aktywność
Użytkownicy
Zarejestrowani użytkownicy
Aktualnie online
Nowe komentarze do profilów
Szukaj komentarzy do profilów
Logowanie
Rejestracja
Szukaj
Szukaj wyłącznie po tytułach wątków
Przez:
Szukaj wyłącznie po tytułach wątków
Przez:
Nowe posty
Przeszukaj fora
Menu
Aplikacja forum
Instaluj
Odpowiedź w wątku
Strona główna
Fora
Przepisy
Kuchnie świata
Kuchnia polska
Pyry z gzikiem
JavaScript is disabled. For a better experience, please enable JavaScript in your browser before proceeding.
Twoja przeglądarka jest nieaktualna i może wyświetlać tę stronę nieprawidłowo.
Powinieneś zaktualizować ją lub skorzystać z
alternatywnej przeglądarki
.
Wiadomość
<blockquote data-quote="europa112" data-source="post: 1608760" data-attributes="member: 140"><p><span style="font-size: 26px"><strong>Gzik wielkopolski</strong></span></p><p>Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych</p><p></p><p> w dniu 2007-05-11</p><p> kategoria Produkty mleczne</p><p> województwo woj. wielkopolskie</p><p></p><p>Wygląd:</p><p></p><p>Śnieżnobiała masa z przebiciem zieleni</p><p>Kształt:</p><p></p><p>Jednolita masa</p><p>Rozmiar:</p><p></p><p>Barwa:</p><p></p><p>Śnieżnobiała z przebiciem zieleni</p><p>Konsystencja:</p><p></p><p>Gęsta, lepka masa</p><p>Smak:</p><p></p><p>Śmietankowy z posmakiem szczypiorku, zapach: szczypiorku</p><p>Dodatkowe Informacje:</p><p></p><p>Tradycja:</p><p></p><p>Rozwój hodowli krów w XVIII i XIX wieku wpłynął na zwiększenie wyrobu sera z krowiego mleka. Szczególnie upowszechniło się jego spożycie wraz ze spadkiem i zaniechaniem chowu owiec. Sera wytwarzanego z mleka krowiego zwanego twarogiem używano właśnie do przyrządzania potrawy określanej na terenie Wielkopolski gzikiem. W tradycji ludowej nazywany był także gziką. Gzik w Wielkopolsce to tradycyjna potrawa postna, przyrządzana ze zmielonego twarogu, który następnie urabia się z dodatkiem kwaśnej śmietany, cebuli oraz soli na jednolitą masę. Tak przyrządzony gzik podawany był (i jest nadal) jako dodatek do ziemniaków w mundurkach, najczęściej w postne piątki. Kiedy nie było śmietany do sera dodawano mleka, a nawet wody (Kultura ludowa Wielkopolski, pod red. Józefa Burszty, Poznań 1964, s. 430). Kto lubi, przyprawia &#8222;gzik&#8221; oprócz soli jeszcze cebulą. Czasem &#8222;gzik&#8221; słodzi się cukrem. Nazwa gzik, używana powszechnie w regionie dla określenia tak przyrządzonego sera, utrzymuje się także i dzisiaj. Pokrojona cebula jest obecnie często zastępowana szczypiorkiem. Niektóre gospodynie dodają także pokrojoną rzodkiewkę, koperek, a jako przyprawę również pieprz czarny mielony. Ziemniaki jedzone jako dodatek obecnie już dość rzadko gotuje się w łupinach. Czasami gzikiem smaruje się pieczywo. Przepis na ser zwany gzikiem znajduje się w następujących pozycjach: Kuchnia regionalna wczoraj i dziś (Biruta Markuza-Bieniecki, Jan Piotr Dekowski) dokładnie opisując dawne zwyczaje żywieniowe Wielkopolski, podaje, że spośród przyrządzanych z mleka i jego przetworów potraw najbardziej popularne w regionie były polewka, gzik oraz ser smażony z kminkiem. Oto przepis na gzik: Gzik. (Poznań) 25 dkg świeżego twarogu, 2/3 szklanki kwaśnej młodej śmietany, pęczek szczypiorku, pęczek rzodkiewek, sól. Twaróg rozmieszać ze śmietaną na gładką masę dodać pokrajane w paseczki rzodkiewki i posiekany szczypiorek. Podawać do czarnego chleba lub grzanek. Kuchnia wielkopolska wczoraj i dziś, czyli porady jak smacznie i tanio gotować zachowując tradycje i zdrowie (Poznań 1996, s. 279) opisuje kolejny sposób na przygotowanie gzika: Twaróg ze szczypiorkiem lub cebulą (gzik – według starego przepisu). 0,5 kg twarogu, 1 cebula lub pęczek szczypiorku, 250 ml (1 szklanka) śmietany, sól. Roztarty dokładnie ser wymieszać ze śmietaną. Cebulę obrać, umyć i rozdrobnić (również szczypiorek). Wymieszać z serem. Doprawić solą do smaku. Podawać do ziemniaków w &#8222;mundurkach&#8221;, zsiadłego mleka lub maślanki. Gzik z pyrkami jest tradycyjną potrawą postną szczególnie na obiady piątkowe. Tradycyjne potrawy wielkopolskie (Jerzy Szyło, pod red. Jana Gawęckiego, Poznań 2003, s. 121) zawierają recepturę: Twaróg z cebulą (gzik). 0,5 kg twarogu, 1 cebula, 250 ml (1 szklanka) śmietany, sól, koperek. Roztarty dokładnie ser wymieszać ze śmietaną. Cebulę obrać, umyć i rozdrobnić. Wymieszać z serem. Doprawić do smaku i posypać koperkiem. Podawać do ziemniaków w &#8222;mundurkach&#8221;, zsiadłego mleka lub maślanki. Także Zbigniew Przybylak w Tradycyjnej kuchni pomorsko-wielkopolskiej (Poznań 2003, s. 78, 79) podaje przepisy na gzika oraz gzika na słodko: Gzik: &#189; kg świeżego twarogu rozetrzeć z ćwiartką śmietany, 2-3 cebulami pokrojonymi w kostkę (cebulę można zastąpić cebulką lub szczypiorkiem). Doprawić solą i pieprzem. Podawać z ziemniakami ugotowanymi w mundurkach. Gzik podawano też z chlebem. (&#8230<img src="" class="smilie smilie--sprite smilie--sprite2" alt=";)" title="Wink ;)" loading="lazy" data-shortname=";)" /> Zamiast śmietany dla oszczędności sporządzano gzik z dodatkiem mleka lub mleka kwaśnego. Ser w takiej postaci jadano także na Kujawach, regionie historycznie i etnograficznie związanym z Wielkopolską. Gzik na słodko: Około &#189; kg świeżego twarożku odcedzić przez durszlak. Dodać trochę cukru, cebuli, pieprzu, kopru oraz &#189; szklanki śmietany. Utrzeć nie dodając soli. Bardzo interesujące jest opracowanie hasła &#8222;gzik&#8221; w Słowniku gwary miejskiej Poznania (Monika Gruchmanowa, Bogdan Walczak, Poznań 1997), w którym w charakterze przypisów podano przykłady występowania tego słowa w różnych źródłach pisanych, np.: -/ Pręgierz 1913, Z. Modrak (Moje normalne menu w tych latach było: (&#8230<img src="" class="smilie smilie--sprite smilie--sprite2" alt=";)" title="Wink ;)" loading="lazy" data-shortname=";)" /> kolacja – ziemniaki ze solą, gzikiem, polewka z ziemniakami lub naworka (&#8230<img src="" class="smilie smilie--sprite smilie--sprite2" alt=";)" title="Wink ;)" loading="lazy" data-shortname=";)" />) -/ Życiorys własny robotnika, maszynopis, Poznańskie Wspominki, Poznań 1973, s. 234 (Ziemniaki w mundurkach gotowane – pyszne. Brukiew, marmolada, gzik) -/ G. Górnicki, Dom na Pacyfiku, Poznań 1973, s. 94 (Jeść chleb z gzikiem i nie czuć w ustach żadnego smaku) -/ J. Ratajczak Umrzeć, żyć dalej, Poznań 1975, s. 36 (Mleko i gzika przykryte płatkiem, żeby mucha nie wleciała) -/ E. Góra, Prosto z pnia, Warszawa 1965, s. 42 -/ S. Strugarek, Wuja Ceśku opowiada, Poznań 1977, s. 196 (Przyniesie mu gziku ze sznytloszkiym) -/ J. Kubel, Blubry Starego Marycha, s. 8, 12, 22 (Wczoraj mieliśmy na obiad pyry z gziką). W słowniku obok określenia gwarowego gzik i gzika podaje się też inne określenia: gziczek, gziczka. Z kolei książka 80 lat kroniki Miasta Poznania opisując potrawy przygotowywane z ziemniaków (zupa ziemniaczana tzw. ślepe ryby, chleb z dodatkiem mąki ziemniaczanej, placki ziemniaczane tzw. plyndze), również wspomina o ziemniakach, czyli popularnych w gwarze poznańskiej – pyrach z gzikiem.</p></blockquote><p></p>
[QUOTE="europa112, post: 1608760, member: 140"] [SIZE=10][B]Gzik wielkopolski[/B][/SIZE] Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2007-05-11 kategoria Produkty mleczne województwo woj. wielkopolskie Wygląd: Śnieżnobiała masa z przebiciem zieleni Kształt: Jednolita masa Rozmiar: Barwa: Śnieżnobiała z przebiciem zieleni Konsystencja: Gęsta, lepka masa Smak: Śmietankowy z posmakiem szczypiorku, zapach: szczypiorku Dodatkowe Informacje: Tradycja: Rozwój hodowli krów w XVIII i XIX wieku wpłynął na zwiększenie wyrobu sera z krowiego mleka. Szczególnie upowszechniło się jego spożycie wraz ze spadkiem i zaniechaniem chowu owiec. Sera wytwarzanego z mleka krowiego zwanego twarogiem używano właśnie do przyrządzania potrawy określanej na terenie Wielkopolski gzikiem. W tradycji ludowej nazywany był także gziką. Gzik w Wielkopolsce to tradycyjna potrawa postna, przyrządzana ze zmielonego twarogu, który następnie urabia się z dodatkiem kwaśnej śmietany, cebuli oraz soli na jednolitą masę. Tak przyrządzony gzik podawany był (i jest nadal) jako dodatek do ziemniaków w mundurkach, najczęściej w postne piątki. Kiedy nie było śmietany do sera dodawano mleka, a nawet wody (Kultura ludowa Wielkopolski, pod red. Józefa Burszty, Poznań 1964, s. 430). Kto lubi, przyprawia „gzik” oprócz soli jeszcze cebulą. Czasem „gzik” słodzi się cukrem. Nazwa gzik, używana powszechnie w regionie dla określenia tak przyrządzonego sera, utrzymuje się także i dzisiaj. Pokrojona cebula jest obecnie często zastępowana szczypiorkiem. Niektóre gospodynie dodają także pokrojoną rzodkiewkę, koperek, a jako przyprawę również pieprz czarny mielony. Ziemniaki jedzone jako dodatek obecnie już dość rzadko gotuje się w łupinach. Czasami gzikiem smaruje się pieczywo. Przepis na ser zwany gzikiem znajduje się w następujących pozycjach: Kuchnia regionalna wczoraj i dziś (Biruta Markuza-Bieniecki, Jan Piotr Dekowski) dokładnie opisując dawne zwyczaje żywieniowe Wielkopolski, podaje, że spośród przyrządzanych z mleka i jego przetworów potraw najbardziej popularne w regionie były polewka, gzik oraz ser smażony z kminkiem. Oto przepis na gzik: Gzik. (Poznań) 25 dkg świeżego twarogu, 2/3 szklanki kwaśnej młodej śmietany, pęczek szczypiorku, pęczek rzodkiewek, sól. Twaróg rozmieszać ze śmietaną na gładką masę dodać pokrajane w paseczki rzodkiewki i posiekany szczypiorek. Podawać do czarnego chleba lub grzanek. Kuchnia wielkopolska wczoraj i dziś, czyli porady jak smacznie i tanio gotować zachowując tradycje i zdrowie (Poznań 1996, s. 279) opisuje kolejny sposób na przygotowanie gzika: Twaróg ze szczypiorkiem lub cebulą (gzik – według starego przepisu). 0,5 kg twarogu, 1 cebula lub pęczek szczypiorku, 250 ml (1 szklanka) śmietany, sól. Roztarty dokładnie ser wymieszać ze śmietaną. Cebulę obrać, umyć i rozdrobnić (również szczypiorek). Wymieszać z serem. Doprawić solą do smaku. Podawać do ziemniaków w „mundurkach”, zsiadłego mleka lub maślanki. Gzik z pyrkami jest tradycyjną potrawą postną szczególnie na obiady piątkowe. Tradycyjne potrawy wielkopolskie (Jerzy Szyło, pod red. Jana Gawęckiego, Poznań 2003, s. 121) zawierają recepturę: Twaróg z cebulą (gzik). 0,5 kg twarogu, 1 cebula, 250 ml (1 szklanka) śmietany, sól, koperek. Roztarty dokładnie ser wymieszać ze śmietaną. Cebulę obrać, umyć i rozdrobnić. Wymieszać z serem. Doprawić do smaku i posypać koperkiem. Podawać do ziemniaków w „mundurkach”, zsiadłego mleka lub maślanki. Także Zbigniew Przybylak w Tradycyjnej kuchni pomorsko-wielkopolskiej (Poznań 2003, s. 78, 79) podaje przepisy na gzika oraz gzika na słodko: Gzik: ½ kg świeżego twarogu rozetrzeć z ćwiartką śmietany, 2-3 cebulami pokrojonymi w kostkę (cebulę można zastąpić cebulką lub szczypiorkiem). Doprawić solą i pieprzem. Podawać z ziemniakami ugotowanymi w mundurkach. Gzik podawano też z chlebem. (…) Zamiast śmietany dla oszczędności sporządzano gzik z dodatkiem mleka lub mleka kwaśnego. Ser w takiej postaci jadano także na Kujawach, regionie historycznie i etnograficznie związanym z Wielkopolską. Gzik na słodko: Około ½ kg świeżego twarożku odcedzić przez durszlak. Dodać trochę cukru, cebuli, pieprzu, kopru oraz ½ szklanki śmietany. Utrzeć nie dodając soli. Bardzo interesujące jest opracowanie hasła „gzik” w Słowniku gwary miejskiej Poznania (Monika Gruchmanowa, Bogdan Walczak, Poznań 1997), w którym w charakterze przypisów podano przykłady występowania tego słowa w różnych źródłach pisanych, np.: -/ Pręgierz 1913, Z. Modrak (Moje normalne menu w tych latach było: (…) kolacja – ziemniaki ze solą, gzikiem, polewka z ziemniakami lub naworka (…)) -/ Życiorys własny robotnika, maszynopis, Poznańskie Wspominki, Poznań 1973, s. 234 (Ziemniaki w mundurkach gotowane – pyszne. Brukiew, marmolada, gzik) -/ G. Górnicki, Dom na Pacyfiku, Poznań 1973, s. 94 (Jeść chleb z gzikiem i nie czuć w ustach żadnego smaku) -/ J. Ratajczak Umrzeć, żyć dalej, Poznań 1975, s. 36 (Mleko i gzika przykryte płatkiem, żeby mucha nie wleciała) -/ E. Góra, Prosto z pnia, Warszawa 1965, s. 42 -/ S. Strugarek, Wuja Ceśku opowiada, Poznań 1977, s. 196 (Przyniesie mu gziku ze sznytloszkiym) -/ J. Kubel, Blubry Starego Marycha, s. 8, 12, 22 (Wczoraj mieliśmy na obiad pyry z gziką). W słowniku obok określenia gwarowego gzik i gzika podaje się też inne określenia: gziczek, gziczka. Z kolei książka 80 lat kroniki Miasta Poznania opisując potrawy przygotowywane z ziemniaków (zupa ziemniaczana tzw. ślepe ryby, chleb z dodatkiem mąki ziemniaczanej, placki ziemniaczane tzw. plyndze), również wspomina o ziemniakach, czyli popularnych w gwarze poznańskiej – pyrach z gzikiem. [/QUOTE]
Wprowadź cytat...
Weryfikacja
Odpowiedz
Strona główna
Fora
Przepisy
Kuchnie świata
Kuchnia polska
Pyry z gzikiem
Top
Bottom
